شهر علیگر (Aligarh) در فاصله حدود ۱۳۰ کیلومتری از شهر دهلی نو ، پایتخت هند ، قرار دارد. با جمعیت حدود ۸۷۵ هزار نفر، علیگر پنجاه و سومین شهر پر جمعیت هند است. البته میزان جمعیت این شهر به راحتی تحت الشعاع جمعیت ۳۳ میلیون نفری پایتخت هند قرار می گیرد.
علیگر؛ شهری ملقب به “سرزمین قفل ها”
بر اساس یک برآورد، بیش از ۶۴۰۰ شرکت ثبت شده قفل‌سازی در شهر علیگر وجود دارند و سالانه میلیون ها قفل در این شهر تولید می شود. بنابر برآوردی دیگر، حدود ۳۰۰۰ خانوار نیز در صنعت تولید قفل فعالیت می کنند و مشاهده ابزارها، قطعات قفل و لوازم دیگر مورد نیاز این حرفه در خانه های مردم علیگر مساله عجیبی نیست. این صنعت عمیقا در فرهنگ شهر جا افتاده و بر همین اساس، علیگر با لقب “سرزمین قفل ها” نیز شناخته می شود.
برخی می گویند که منشاء قفل‌سازی در شهر علیگر به دوران حکومت مغول ها که در اواسط قرن نوزدهم به پایان رسید، باز می گردد.
اما مورخان به طور قطع می دانند که شرکت بریتانیایی جانسون اند کو (Johnson & Co) در سال ۱۸۷۰ در این منطقه یک فروشگاه راه اندازی کرد. در ابتدا، این شرکت تنها برای واردات قفل های ساخت بریتانیا و فروش آنها در هند تاسیس شد، اما تا سال ۱۸۹۰، جانسون اند کو تولید در مقیاس کوچک را نیز آغاز کرد.
در طول سال ها، صنعتگران هندی ماشین آلات پیچیده تر و تکنیک های خارجی را برای تبدیل شدن به قفل‌سازانی مشهور در جهان ترکیب کردند. برای چندین دهه، علیگر مترادف کیفیت بود.
ساخت قفل های دست ساز در شهر علیگر
بیشتر قفل ها از آلیاژ برنج (به طور دقیق ۶۰ درصد مس و ۴۰ درصد روی) و در اشکال مختلف ساخته می شوند. قفل های تولیدی برای موارد مختلف از جمله قفل دوچرخه، قفل در، قفل دستبند، قفل آویز و غیره استفاده می شوند.
قفل ها به طور معمول در یک خط مونتاژ با یک کارگر متخصص سر هم می شوند. در یک روز عادی، یک صنعتگر ماهر قفل‌ساز می تواند تا ۴۰ قفل تولید کند.
برای ساخت قفل ها، صنعتگران از قالب های ساخته شده از آلیاژ برنج برای فرایند ریخته گری ماسه ای استفاده می کنند. این یکی از قدیمی ترین و مقرون به صرفه ترین روش های ساخت فلز است. سپس مکانیسم ها و اهرم های قفل سه گانه (که آنها هم دست ساز هستند) با استفاده از دست (و چکش) وارد می شوند. در آخر، محصول نهایی سوهان خورده و جلا داده می شود تا سطح براق مورد نظر شکل بگیرد. صنعتگران شهر علیگر حتی هر کلید قفل را با دست تولید می کنند.
چالش هایی بزرگ پیش روی صنعت قفل سازی علیگر
اگرچه تولید قفل یک سنت قدیمی و افتخارآمیز در علیگر محسوب می شود، اما این صنعت با چالش های بزرگی روبرو است. برای چنیدن دهه، علیگر با موارد بسیار استفاده از کودکان به عنوان نیروی کار مواجه بوده است که هم از نظر رشد و هم از جسمانی برای کودکان مضر است. یک گزارش حتی نشان داد که ۱۸ درصد کودکان وظیفه کار با پرس برقی را بر عهده دارند که یک دستگاه فلزکاری خطرناک است.
کاهش سهم بازار صنعت و همچنین دو بحران اقتصادی در سال های اخیر شامل سیاست جمع آوری اسکناس در سال ۲۰۱۶ و همه گیری بیماری کرونا از جمله عوامل موثر در ایجاد چنین چالش هایی هستند. این شرایط در کنار افزایش تولید قفل در کشورهایی مانند چین، موجب شده تا قفل های تولیدی در علیگر به ندرت از بندرهای کشورهای همسایه مانند بنگلادش و سریلانکا دورتر بروند.
برای قرن ها، قفل های علیگر امنیت دست‌ساز را برای محافظت از موارد ارزشمند به مشتریان خود ارائه کرده اند. اکنون، “سرزمین قفل ها” امیدوار است که دولت هند این لطف را جبران کند.
