×

منوی بالا

منوی اصلی

دسترسی سریع

اخبار سایت

سرخط خبرها

از بَلدیه ی دیروز تا شهرداری امروز

پیشینه انجمن‌های بلدیه به تصویب قانون اساسی حکومت مشروطه برمی گردد،  زمانی که مجلس شورای ملی وقت ، قانون بلدیه را  مورد توجه قرار داد و به تصویب رساند.
امروز حدود صد سال از به رسمیت شناختن حقوق سیاسی مردم ایران می‌گذرد.
ملت ایران در این صده برای ابراز وجود و مشارکت در امور اجتماعی – سیاسی خویش فراز و نشیب های زیادی را سپری کرده اند.
اولین قانون بلدیه در سال ۱۲۹۶ خورشیدی باذکر شرایط و وظایف انجمن بلدیه و شرایط عضویت درآن به تصویب رسیده بود .
پس از کودتای ۱۲۹۹ و روی کار آمدن رضاخان ، وی برای شروع اصلاحات ، یک مشاور آمریکائی درزمینه حکومت شهری و یک مهندس آمریکائی برنامه ریزی شهری را استخدام کرد و قانون بلدیه ۱۲۸۶ را لغو نمود ودر سال ۱۳۰۹ قانون دیگری به تصویب رسید که درآن انتخاب شهردار و سایر اعضای شهرداری را در اختیار وزارت داخله قرار داد.
موضوع قابل توجه در این قانون در مورد انجمن‌های بلدی، اجازه وضع عوارض محلی به آنان بود که براساس ماده ۶ این قانون “مجلس شورای ملی به انجمن‌های بلدی اجازه می‌دهد که برای تامین مصارف بلدی از  هر محل که  تنظیفات ، روشنائی ، تعمییرات ، احتیاجات صنفی و مصارفی بلدی و امثال آن انجام می شود ، عوارض محلی وضع نماید…”
در این دوره کالبد‌های شهری تغییرات فراوانی یافت وخیابان کشی و ایجاد میادین جدید و تعریض معابر قدیمی که دگرگونی شگرفی را در سیمای شهری پدید آورد و مورد توجه قرار گرفت.
با سقوط رضاخان ازسریر قدرت و اخراج او مقدمات چند پاره شدن سیاسی کشور فراهم شد و دوباره مجلس هیات دولت، سفارتخانه‌های خارجی و بالاخره مردم هر کدام به راه خود می‌رفتند که نوعی بی ثباتی را در پی داشت.
پس از یک دوره سیزده ساله از دوره حکومت محمدرضا پهلوی، سومین قانون شهرداری کشور با عنوان “قانون تشکیل شهرداری‌ها و انجمن شهر‌ها و قصبات” به تصویب رسید.
در این قانون انتخاب شهردار در اختیار انجمن شهر نبود.
پس از شروع خودکامگی‌های محمدرضاخان و قرارگرفتن عنان اختیار دو مجلس شورای ملی و سنا در دستان او نهضت مردم سالاری در ایران خفه شد.
در سال ۱۳۳۴ قانون جدید شهرداری به تصویب رسید که دارای ۹۵ ماده بود و فصل‌های دوم تا چهارم آن به تشکیل و وظایف انجمن شهر اختصاص داشت.
بر اساس ماده ۴ آن هر حوزه شهرداری انجمنی داشت به نام انجمن شهر که اعضای آن مستقیما با رای مخفی و اکثریت نسبی برای مدت ۴ سال انتخاب می‌شدند.
در ایران، سازمان اداری شهرداری به گونه‌ای طراحی می‌گردید که در آن انجمن بلدیه از بلدیه جدا نبود و رئیس انجمن به عنوان کلانتر یا شهردار که مستخدم دولت محسوب می‌گردید، انجام وظیفه می‌نمود و هر یک از اعضای انجمن نیز ریاست کمیسیون‌هایی را برای اداره امور بلدیه برعهده داشته است.
با قدرت گیری حکومت مرکزی در دوره رضاخان شهرداری به اداره‌ای خدماتی تبدیل گردید و نگاه‌ها به آن تغییر کرد و این وضعیت تا پایان دوران پهلوی ادامه داشت.
در حال حاضر میان شورا و شهرداری جدائی وجود دارد و شورا صرفا وظیفه برنامه ریزی، تصویب بودجه و نظارت را بر عهده دارد و هیچ نهاد دولتی حق صدور دستور انحلال شورا‌های اسلامی را ندارد.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی شورا‌ها به عنوان یکی از ساختار‌ها و نهاد‌های برخاسته از عزت بخشی و احترام به افکار مردم در جامعه جایگاه ویژه‌ای یافتند و امام خمینی (ره) رهبر کبیر انقلاب آن را به عنوان یکی از خواسته‌های مردم ، پیوسته مطرح می‌نمود.
با تدوین و تصویب قانون اساسی براثر تلاش‌ها و اقدام‌های مجدانه مرحوم آیت اله طالقانی شورا‌های اسلامی به عنوان یکی از ارکان جمهوری اسلامی مطرح و تثبیت گردید.
در اوایل انقلاب با پیگیری‌های جهاد سازندگی شورا‌های اسلامی روستا‌ها و شورا‌های اسلامی تشکیل و شروع به فعالیت نمودند، ولی به خاطر عدم قانون مناسب ، متوقف شدند.
اولین قانون شورا‌های اسلامی کشور در سال ۱۳۶۱ به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید و در جریان حوادث پس از انقلاب پنج بار دستخوش تغییرات و اصلاحات گردید و بالاخره در سال ۱۳۷۵ آخرین اصلاح آن به تصویب مجلس پنجم رسید و  انتخابات شورا‌های اسلامی در سال ۱۳۷۷ برگزار گردید و اولین دوره نمایندگان شورا‌های اسلامی شهر و روستا از تاریخ ۹/۲/۱۳۷۸ فعالیت خود را شروع کردند.
صداوسیما

برچسب ها :

این مطلب بدون برچسب می باشد.

  • دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط تیم مدیریت در وب منتشر خواهد شد.
  • پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
  • پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.